بعد از گذشت بیش از یک دهه رواج استفاده از اینترنت در ایران بالاخره در سال ۱۳۸۸، قانون جرایم رایانه‌ای برای تعیین مصادیق استفاده مجرمانه از سامانه های رایانه‌ای و مخابراتی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
در ابتدای دهه ۸۰ بحث جرایم رایانه‌ای مطرح شده بود و در آن زمان بیشتر حوزه جعل اسناد را در بر می‌گرفت. در همان زمان با وجود اینکه قوانین مشخصی در خصوص جرایم رایانه‌ای تدوین نشده بود، بسیاری از وبلاگ نویسان و کاربران فضاهای مجازی به دلایلی مثل توهین به اشخاص یا مقدسات، نشر اکاذیب، افشای اسرار، ترویج فحشا و ... بازداشت می‌شدند و قضات با استناد به دیگر قوانین حکم موضوع را
صادر می‌کردند.
با گسترش وسایل ارتباطی و استفاده روز افزون از فضاهای مجازی کمیته‌ای با حضور وزارتخانه های اطلاعات، ارشاد، آموزش و پرورش، صدا و سیما، ارتباطات و سازمان تبلیغات اسلامی تشکیل شد. وظیفه این کمیته بحث در خصوص فیلترینگ سایت‌ها بود، اما در همان زمان کمیته متوجه تغییرات در استفاده از اینترنت شد و نیاز مبرم به تدوین قوانین جرایم رایانه‌ای را احساس کرد.
رفتارهای مجرمانه در فضاهای مجازی:
بسیاری از جرم های رایانه‌ای در دیگر قوانین نیز جرم شناخته شده است، به عنوان مثال سرقت و کلاهبرداری در قوانین دیگر نیز جرم انگاری شده، ولی شرایط آنها با آنچه در فضای مجازی رخ می‌دهد متفاوت است و همین تفاوت نیاز به تدوین قوانین خاص را ایجاد می‌کرد. در قانون جرایم رایانه‌ای موارد زیر جرم انگاری شده است:
۱ دسترسی غیرمجاز به داده‌ها یا سیستم های رایانه‌ای یا مخابراتی
۲ شنود غیرمجاز
۳ جعل داده های قابل استناد یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده‌ها و تغییر داده‌ها یا علایم موجود در کارت های حافظه یا قابل پردازش در سیستم های رایانه‌ای یا مخابراتی یا تراشه‌ها یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده‌ها یا علایم به آنها
۴ تخریب و اخلال در داده‌ها یا سیستم های رایانه‌ای و مخابراتی دیگر
۵ سرقت و کلاهبرداری مرتبط با رایانه
۶ تولید، ارسال، انتشار، توزیع یا معامله داده های محتویات مستهجن (تصویر، صوت یا متن واقعی یا غیرواقعی که بیانگر برهنگی کامل انسان است.)
۷ تحریک، ترغیب، تهدید، دعوت، فریب یا آموزش ارتکاب جرائم منافی عفت
استعمال مواد مخدر یا روان گردان یا خودکشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونت آمیز
۸ هتک حیثیت و نشر اکاذیب، شامل تغییر یا تحریف و انتشار فیلم یا صوت یا تصویر دیگری، انتشار صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی و خانوادگی دیگری بدون رضایت او و انتشار مطالب دروغ به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی
۹ تولید یا انتشار یا توزیع یا معامله داده‌ها یا نرم افزارها یا هر نوع ابزار الکترونیکی که صرفاً به منظور ارتکاب جرائم رایانه‌ای به کار می‌روند.
۱۰ فروش یا انتشار یا در دسترس قرار دادن گذرواژه یا هر داده‌ای که امکان دسترسی غیرمجاز به داده‌ها یا سیستم های رایانه‌ای یا مخابراتی متعلق به دیگری را فراهم می‌کند
۱۱ آموزش نحوه ارتکاب جرایم دسترسی غیرمجاز، شنود غیرمجاز، جاسوسی رایانه‌ای و تخریب و اخلال در داده‌ها یا سیستم های رایانه‌ای و مخابراتی
۱۲ جاسوسی رایانه ای
مصادیق محتوای مجرمانه:
کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه بر اساس ماده ۲۲ قانون جرائم رایانه‌ای تشکیل و مسوولیت نظارت بر فضای مجازی و پالایش تارنماهای حاوی محتوای مجرمانه و رسیدگی به شکایات مردمی را به عهده دارد. در ۹ بخش مصادیق محتوای مجرمانه را مشخص نموده و این ۹ بخش عبارتند از:
۱ محتوا علیه عفت و اخلاق عمومی
۲ محتوا علیه مقدسات اسلامی
۳ محتوا علیه امنیت و آسایش عمومی
۴ محتوا علیه مقامات و نهادهای دولتی و عمومی
۵ محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانه‌ای به کار می‌رود. (محتوا مرتبط با جرایم رایانه ای)
۶ محتوایی که تحریک، ترغیب، یا دعوت به ارتکاب جرم می‌کند. (محتوای مرتبط با دیگر جرایم)
۷ محتوای مجرمانه مربوط به امور سمعی و بصری و مالکیت معنوی
۸ محتوای مجرمانه مرتبط با انتخابات مجلس شورای اسلامی
۹ محتوای مجرمانه مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری
پلیس فتا:
توسعه خدمات الکترونیک در کشور نظیر دولت الکترونیک، بانکداری الکترونیک، تجارت الکترونیک، آموزش الکترونیک لزوم ایجاد پلیسی تخصصی را در مجموعه نیروی انتظامی برای تامین امنیت و مقابله با جرایمی که در این فضا به وقوع می‌پیوندند باعث شد.
از سوی دیگر، رشد جرایم در حوزه فضای تولید و تبادل اطلاعات کشور (فتا) مثل کلاهبرداری های اینترنتی، جعل داده‌ها و عناوین، سرقت اطلاعات، تجاوز به حریم خصوصی اشخاص و گروه ها، هک و نفوذ به سامانه های رایانه‌ای و اینترنتی، هرزه نگاری و جرایم اخلاقی و برخی جرایم سازمان یافته اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایجاب می‌کرد که پلیس تخصصی که توان رسیدگی به جرایم را داشته باشد،
به وجود آید.
از سوی دیگر با توجه به تصویب قانون جرایم رایانه‌ای در مجلس شورای اسلامی و لزوم تعیین ضابط قضایی برای این قانون و نیز مصوبات کمیسیون افتای دولت مبنی بر تشکیل پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات، این پلیس در بهمن ماه سال ۱۳۸۹ به دستور فرماندهی نیروی انتظامی تشکیل شد.
پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات کشور با نام اختصاری فتا در سال ۱۳۸۹ تشکیل شد.
در همین راستا دادسرای جرایم رایانه‌ای برای رسیدگی به شکایات واصله نیز تشکیل گردید.
با اقدامات فوق تا حدودی حفاظت و صیانت از فضاهای مجازی محقق شده، هرچند که بر اساس قوانین، محدودیت هایی نیز برای کابران اینترنتی ایجاد گردیده که به نظر می‌رسد هدف آن حفظ امنیت عمومی بوده است، اما برخی از حقوقدانان برخی از مواد این قانون را مغایر با حق آزادی بیان و گردش آزاد اطلاعات می‌دانند.
لطفاً در مورد مطلب فوق ستاره بدهید :
طراحی سایت تاریخچه و بررسی محتوای قانون جرایم رایانه ای Rated 5 / 5 based on 1 reviews.
آیا این مقاله برای شما مفید بود؟